Idioot Europa makkelijk op te lichten in migratiecrisis

Probeer bijvoorbeeld maar eens een serieuze vraag te stellen aan de vastgeroeste EU-buitenlandchef Borrell over zijn opdracht inzake het EU-Afrikabeleid.

Dat je iets wilt weten of dat je je afvraagt hoe hij het voortaan concreet gaan aanpakken, wordt ervaren als provocatie. Je stoort. Dan is minachtend bureaucratisch terugvuren het antwoord.

Dit doet niet alleen hij maar velen met hem die uiteindelijk deel zijn gaan uitmaken van het politieke meubilair, waardoor desinteresse en sufheid de regel is geworden. Wat wint de burger met zoiets?

Fouten toegeven hoort allang niet meer tot de gebruiken. Volharden in de fout wel. Verstoor je dat evenwicht door aan te willen pakken en daadwerkelijk te veranderen, dan word jij het aangeschoten wild.

Helaas, bijna niemand wil nog iets veranderen. Achter de schermen beseft men wel dat het Afrikabeleid niet werkt. Dat bepaalde deals die we sluiten eenzijdig, onevenwichtig en dom zijn.

Achter de schermen beseft men heel goed dat de migratiedeal met Tunesië een valse noot was in de chaos. Dat de president van Tunesië niet onder de indruk is en dat wie allemaal deze afspraken met hem gemaakt heeft, uit wanhoop en onzorgvuldigheid gehandeld heeft.

Doe het toch anders. Durf openlijk te zeggen dat het een vergissing was en dat je het beter gaat doen in de toekomst. Of bijsturen. Pretenderen dat het geweldig is en dat er geen andere weg is, lijkt me compleet schaamteloos en onacceptabel. Maar in de politiek zie je dat zelden.

Mensen die hun fouten eerlijk durven toe te geven kom je nauwelijks tegen en de dingen anders durven doen vergt moed en bescheidenheid. Iets wat vaak ver te zoeken is in de politiek.

Als Tunesië mensen onder wie kinderen echt in de woestijn dumpt, zonder water ook nog, dan kunnen we niet wegkijken. Zulke wrede daden kunnen we toch niet steunen zélfs als we terecht tegen illegale migratie zijn.

Als we zien hoeveel mensen via Tunesië illegaal binnenkomen dan kunnen we ons afvragen waarom het moeilijk is om te zeggen ’dat was fout. De afspraak was fout’.

De uitkomst is geen verrassing behalve voor wie niet eerlijk in de spiegel keek.

Maar wie dat durft te zeggen, krijgt de wind van voren. Veel dingen worden niet meer gezegd in de politiek. Behalve als je tegenwind kunt verdragen. Als ik kritische vragen stel, hoor ik dat afspraken met Turkije en met Noord-Afrikaanse landen noodzakelijk zijn. Niemand zegt dat afspraken niet noodzakelijk zijn maar bepaalde vragen mogen wel gesteld worden.

Waarom precies met die landen en niet met landen als Senegal of Rwanda? Waarom mogen Tunesische onderdanen of Turkse onderdanen wel visa-vrij reizen en die van Senegal of Rwanda niet, in ruil voor een migratiedeal?

Persoonlijk maak ik me zorgen over het integrerend vermogen van mensen uit Tunesië en Turkije en hoe het botst met de traditie en cultuur van Europese landen. Wat is de logica? Ik denk dat ongeacht de deals die we sluiten, we rekening moeten houden met de kwestie integratie.

Rekening houden met basisprincipes van een afspraak: kan dat nagekomen worden? Rekening houden met de mensenrechten. En zorgen dat Europa zelf van binnen sterk genoeg is om afspraken te maken en de uitvoering daarvan af te dwingen. Nu zijn we niets behalve een makkelijk op te lichten idioot, dat weet de andere partner ook.

En dan is de vraag wat je doet met de gevolgen van de afspraak. Willen wij echt zoveel mensen uit Tunesië ook in Europa? We leven allang niet meer samen maar naast elkaar met een groot deel van Noord-Afrikaanse migranten. We kennen elkaar niet en proberen daar weinig aan te veranderen.

Een oplossing voor de migratiecrisis lukt niet door achter de feiten aan te lopen maar vooral in een geopolitieke bewustwording. In anticiperen.

Daarom moet ons Afrikabeleid bijvoorbeeld veranderen en de kwestie van de Sahel – die heel snel van seculier naar het globaal epicentrum van islamitische terrorisme is geëvolueerd – stevig aanpakken.

De oude manier van doen werkt niet meer. Om dit soort zaken écht aan te kunnen pakken, moet er een grote hervorming plaatsvinden.

Vastgeroeste onverschillige mannen als Josep Borrell eens laten afzwaaien zou een goed begin zijn.

Dit was de negenenvijftigste column van Assita Kanko voor De Telegraaf.

www.telegraaf.nl