Burkina Faso is niet ver van uw bed

Hoe is het zo kunnen ontsporen? Hoe is het mogelijk dat een land als Burkina Faso, met zo’n sterke traditie van religieuze tolerantie en secularisme, het slachtoffer is geworden van deze brutale islamitische radicalisering? Het geweld treft iedereen: scholen, ziekenhuizen, kerken en militairen. Op 1 december werden 14 mensen in een kerk omgebracht door jihadisten. Ondanks de censuur wist iedereen dat er opnieuw iets zou gebeuren. De vraag was niet ‘of’, maar ‘waar’ en ‘wanneer’ de volgende aanslag zou plaatsvinden. Het antwoord kennen we ondertussen.

Dit jaar vierde ik samen met een deel van mijn familie Kerstmis in Brussel, bij mij thuis. We vroegen ons de hele tijd af hoe het ging met de rest in Burkina Faso. De laatste keer dat we samen met de hele familie aan tafel zaten, was in 2004. Ik herinner me nog dat er nooit genoeg vlees was, omdat we met zoveel waren. Maar we vonden het heerlijk om de kleine stukjes kip van elkaars borden af te pikken. We schaterlachten, waren zorgeloos.

De jihadisten vallen kerken én moskeeën aan met maar één doel: de gemeenschap vernietigen

Dit jaar hield iedereen tussen de vrolijke momenten heen stiekem de actualiteit in de gaten. En toen gebeurde het. Bij een aanval op een legerbasis in het dorpje Arbinda zijn 35 burgers om het leven gekomen, onder wie 31 vrouwen. Toen werd het stil bij ons. Weer jihadisten. Ze komen van overal en hebben van het voormalige seculiere en vreedzame landje waar we geboren werden een dodelijk kruispunt gemaakt.

Er zijn nu al een half miljoen mensen op de vlucht. Veel kinderen kunnen niet meer naar school. De positie van de vrouw is al zo zwak in het land. Ik hou mijn hart vast voor de meisjes als de jihadisten terrein blijven winnen. De wereld weet intussen wat ze met vrouwen doen.

Dit is niet nieuw en ook geen ver-van-ons-bed-show. Dit is niet zomaar een regionaal conflict, maar een internationaal probleem. Het zijn dezelfde jihadistische terroristen en extremisten die in Syrië en Irak dood en verderf zaaiden en zaaien. Die conflicten leken vroeger ook ver van ons bed. Islamitische Staat is in de regio samen met jihadisten van Boko Haram of Al-Qaeda vanuit Mali een nieuwe machtsbasis aan het opbouwen. Ze nemen onschuldige burgers in het vizier. Eerst zaaiden ze dood en verderf in Syrië, namen ze seksslavinnen en verhandelden ze vrouwen zoals Nadia Murad. Nu bedreigen ze de hele Sahel met hun gruwelijke ideologie van de dood. Ze vallen kerken én moskeeën aan met maar één doel: de gemeenschap vernietigen. Ze richten zich op die plekken waar mensen samenkomen, bidden, lachen, zingen … In Burkina Faso is naar een kerk gaan meer een sociaal-culturele gebeurtenis dan een religieus evenement. De kerk is het hart van de samenleving. Zeker op het platteland.

We mogen Burkina Faso en de regio niet aan hun lot overlaten. Anders wordt de Sahel een brandhaard. En de vonken zullen snel overslaan naar Europa, dat op de internationale tribune steeds minder relevant dreigt te worden. Vorige week waarschuwde ik precies daarvoor in Straatsburg. We hebben met verschillende parlementsleden een resolutie voorgesteld opdat het Europees Parlement het toenemende geweld in de Sahelregio veroordeelt en hoog op agenda zet. Ik roep op tot een dringende internationale samenwerking op alle vlakken. We mogen het deze keer niet bij woorden houden en moeten daadkrachtig optreden.

Europa heeft te lang geslapen. We hadden krachtiger moeten optreden in Syrië. Vanwege de vele onschuldige burgerslachtoffers. Vanwege de jezidi-vrouwen die dan een waardig leven hadden kunnen leiden. Dan waren we geen bedelaars van Recep Tayyip Erdogan geworden. Dan had Boko Haram in Nigeria en omstreken niet zoveel terrein gewonnen. Dan had Al-Qaeda in Mali minder wortel kunnen schieten. Worden wij nu wakker?

De Franse president Emmanuel Macron waarschuwde vanuit Ivoorkust voor het jihadisme. ‘Als we deze bedreiging verder laten groeien, zal het ons raken.’ Mijn waarschuwing geldt niet alleen voor de Sahel­regio. Het gaat verder dan dat. We moeten beseffen dat een samenleving kwetsbaar is. Dat islamitisch extremisme ieder moment op de deur kan kloppen.