© ID / Fred Debrock
"N-VA heeft een zwarte vrouw in het Europees Parlement. Daar juich ik niet om: we moeten ook zwarte mensen en andere mensen van kleur die stemmen op, lid zijn van en werken voor partijen met onderdrukkende standpunten kritisch bevragen. Zij houden de zeer schadelijke status quo mee in stand", schreef een columniste woensdag in De Morgen. Stel je voor als iemand zou zeggen "NRC handelsblad heeft een zwarte journaliste en ik weet niet waarom". Deze zin best niet gebruiken want mensen zijn meer dan hun kleur alleen. Sabrine Ingabire, want deze NRC-journaliste en De Morgen-columniste heeft een naam, is erg bezig met haar kleur en met de kleur van anderen. Wanneer houdt ze zich bezig met mensen?
De enige keren dat ik besef dat ik zwart ben, is bij de kapper, in mijn Twitter-feed - cybergeweld - én als ik opiniestukken lees zoals die van u, mevrouw Ingabire. Wat u schrijft doet pijn, want deze woorden zijn juist onderdrukkend. Die zwarte vrouw heeft een naam, een verhaal, een eigen geschiedenis, werkt keihard en gaat vooruit, neemt anderen ook mee. Ze heeft angsten, hoop en gevoelens. Kortom, ze is een mens. Achter de woorden van de columniste hou ik op met bestaan als volwaardige mens met eigen wil en verstand. Mijn bijdrage als mens in de samenleving wordt tot nul herleid. U veroordeelt me tot een ding: zwart zijn is mijn enige prestatie of enige vloek.
Ja, ik ben zwart: het is gewoon een feit waarmee ik mij niet bezighoud. Hierdoor laat ik me niet beperken maar ik verwacht ook geen voorrechten. Ik focus meer op het feit dat ik net zoals anderen in eerste instantie een mens ben. Huidskleur laten samenvallen met identiteit is een gevaarlijke weg die ik niet wil bewandelen.
Kijk naar de geschiedenis, hoe veel geweld die oppervlakkige visie van identiteit heeft opgeroepen. Mensen zijn in eerste instantie mensen. Als ik aan Matthias Schoenaerts denk, denk ik nooit 'de blanke acteur' wel de schitterende acteur waarop Vlaanderen trots is - en ziet er, toegegeven, keigoed uit, maar dat terzijde. Als ik aan Michelle Obama denk, zal ik nooit zeggen "die zwarte daar". Ze heeft zich nooit laten beperken door eigen kleur of de kleur van anderen.
Ik ben een zwarte vrouw en een trotse centrumrechtse politica. So what? In de loop der jaren kwamen er beschuldigingen mijn kant uit van "verrader" over "zelfhaat" tot "misplaatst". De implicatie is altijd hetzelfde: je bent verkocht. De veronderstelling dat de kleur van je huid bepaalt wie je bent, wat je denkt en op wie je stemt, hoort evenwel thuis in de negentiende eeuw.
Niet begrijpen waarom een persoon met kleur centrumrechts zou stemmen, is op zijn best onwetendheid, racisme op zijn ergst. Het kweekt niet alleen stereotypes voor deze kiezers, het neemt schaamteloos hun stem voor lief. Ingabire heeft dus ook gelijk over het feit dat linkse partijen ook zwarte kiezers moeten overtuigen. Maar zwart en niet links lijkt voor haar nog moeilijk te verteren. Politici en commentatoren doen er goed aan te beseffen dat je stemmen wint door burgers oplossingen te bieden voor problemen waarmee zij en de samenleving om hen heen concreet worden geconfronteerd. Hoe sneller politici beseffen dat de problemen waarmee we worstelen niet zwart of wit zijn, maar in grijstinten, hoe beter ze zullen presteren en iedereen vooruithelpen.
Het is door te luisteren naar wat mensen te zeggen hebben, in plaats van hen te vertellen wat je denkt dat ze willen horen dat je bruggen bouwt. Kiezers met kleur willen hetzelfde als alle andere kiezers: een politieke partij die voor een goed draaiende economie zorgt, het onderwijssysteem versterkt, misdaad aanpakt, het milieu beschermt en de rechten van mensen verdedigt. Dit is geen moeilijke vergelijking.
De veronderstelling om op huidskleur en economische klasse te vertrouwen om politieke trouw te voorspellen, was een van de grootste valkuilen van sommige partijen in de afgelopen twintig jaar. Het is een methodiek die vastzit in een mentaliteit uit de jaren 1970, een die niet erkent dat de wereld is veranderd. Het is lui en heeft geen enkele verbeeldingskracht over wat de moderne kiezer wil. Het zegt ook dat alle armen misschien zwart zijn maar ik kwam veel blanken mensen tegen in Vlaanderen die hun factuur niet kunnen betalen.
Deze vermoeide oude aannames hebben de afgelopen jaren voor veel verkiezingen een schokkend resultaat opgeleverd.
De loyaliteit en de stem van een burger worden tegenwoordig niet verondersteld maar verdiend. In het moderne politieke landschap ligt alles voor het oprapen. Het grootste probleem waarmee de Belgische politiek wordt geconfronteerd is niet de huidskleur van onze politici, maar het feit dat het beleid van sommige linkse politici net zo achterhaald is als hun mening over ras. Kom op voor je eigen meningen, gedachten, maatschappijvisie en kies die politieke kant die daar het beste bij past. Dan kunnen we pas spreken van inclusie.
Ik ben niet zwart, ik ben Assita Kanko.
