Woke bestrijden door uit de slachtofferrol te stappen

Het is moeilijk en ik snap dat. Ik probeer me ook al heel lang los te rukken van al die zaken. De drang om vast te houden aan de reductie tot iets dat niet de kern van je persoon uitmaakt maar slechts de focus is van mensen die je niet écht zien, is groot: onderwerp je en wees een slachtoffer. Klaar. Als je dat niet bent, ben je sowieso geen goed mens. Dan zit je in het kamp van de daders, dan heb je niets begrepen.

Ik vraag me af hoe een tiener zoals mijn eigen dochter of een kind dat nu aan het opgroeien is zijn of haar weg kan vinden als je eigen pad geen optie meer is. Je kan alleen maar goed of slecht zijn. Een slachtoffer of een dader. Wat een beperkt menu. Deze manier van denken is erg gebanaliseerd en in het dagelijks leven geslopen wat het des te gevaarlijker maakt en moeilijker om te ontkrachten.

In een gesprek afgelopen woensdag in het Europees Parlement, was Bart De Wever, Antwerps burgemeester en auteur van het boek Over woke, verbaasd dat een Belgische krant het normaal vond om de VS te omschrijven als een ’witte supermacht’ maar datzelfde bijvoorbeeld nooit zou publiceren over China of India. „Noemt men die landen de ’gele supermacht’, of een ’bruine macht’?” En is iedereen vergeten dat Obama president was van de VS?”

Zijn komst naar Amsterdam aanstaande maandag zal ons daaraan herinneren… Als ik mij niet vergis, is Obama niet blank. Wellicht niet woke genoeg voor de wokers. De huidige premier van het VK Rishi Sunak was ook al vanaf dag één volgens die wokers geen vooruitgang voor diversiteit.

Voor hen kan je nooit zwart genoeg of slim genoeg zijn. Dat je succes hebt en geen slachtoffer bent, is een misdaad. Ze roepen „verraad”. Je moet kopje-onder gaan en hun gat likken. Dan zijn ze blij, kunnen ze je lekker ’redden’.

"Woke is racisme dat mensen van kleur met talent tegenhoudt"

Woke is racisme dat niet alleen mensen van kleur met talent tegenhoudt, maar ook algemeen deconstructief en destructief is. Door een groot deel van het verleden te willen uitgommen, maar ook door onze objectieve band met dat verleden los te knippen en te reduceren tot een elementaire verdeling tussen historische daders en slachtoffers.

De Frans-Tunesische schrijfster en journaliste Sonia Mabrouk vat het treffend samen: „Ze verwijderen zaken die vandaag herinneren aan dat verleden: plakkaten, straatnamen, standbeelden. Het is ook moeilijk om het over de christelijke wortels, de christelijke cultuur van Frankrijk te hebben, terwijl dat voor de islamitische cultuur van Tunesië geen enkel probleem is.”

Wokisme is een extreme vorm van egocentrisme, de ontkenning van de werkelijkheid. „Die wokisten beschouwen hun geboortedatum als het jaar nul. De nood of de neiging om verbonden te zijn, dichterbij te komen bij wat ons voorafgaat en met wat na ons komt.”

Wat kunnen we doen? Ik heb weinig hoop eerlijk gezegd als ik zie hoe het kritisch vermogen collectief zwak wordt en de taboes zich opstapelen. Mabrouk die woensdag ook afzakte naar het Europees Parlement om in gesprek te gaan over woke, is ook niet bepaald optimistisch maar ze kwam met een voorstel tot een oplossing: een alternatief voor wokisme is het heroveren van ’le sacré’. Dat biedt nog een kans om de deconstructie tegen te gaan. Het herstellen van dat bindmiddel, dat wat ons overstijgt, is de weg.

Maar ook iemand zoals Mabrouk krijgt uiteraard het deksel op de neus omdat zij de weg van integratie koos en de waarden van de Verlichting omarmt in een Frankrijk waar ze niet geboren is als mens maar wel als burger.

Mijn idee van de oplossing is dat steeds meer mensen moeten opstaan en net zoals Mabrouk uit de slachtofferfabriek stappen en volwaardigere makers van de verandering zijn.

Ik besef heel goed hoe dat je tegengewerkt wordt in allerlei opzichten. Dus velen zwijgen omdat het makkelijker is. Je moet je permanent verantwoorden omdat je bestaat en je eigen talenten en dromen hebt of je moet gewoon doorgaan en er geen moer om geven. Makkelijker gezegd dan gedaan. Je hebt ook mensen nodig die je zien. Die je écht zien. Jou als persoon. Al die mensen die jou kunnen zien, helpen je alleen al door net dat te doen.

Dit was de veertigste column van Assita Kanko voor De Telegraaf.

www.telegraaf.nl