Positie van vrouwen
Ze staarde in de verte en klonk zoals iemand die moe is door de pijn van het dagelijks nieuws over geweld tegen vrouwen. Ze had het verhaal op school gehoord en in de bus gelezen.
De positie van vrouwen vandaag is minder rooskleurig dan mensen vaak denken. Het gaat van lastiggevallen worden op straat tot verkrachtingen die onbestraft blijven, van pesten op het werk, onderdrukking thuis om allerlei redenen - inclusief cultureel en religieus - tot in de steek gelaten worden door de overheid die bepaalde brutale normen accepteert, van financieel achtergesteld worden en economisch mishandeld tot levend verbrand worden omdat je je eigen leven wilt leiden.
Dochters zijn slachtoffer
Vrouwen hebben nog te veel pijn in deze wereld. Onze dochters kijken mee en vragen zich af of dit ooit zal veranderen. Zij lijden al onder deze pijn. Zij zijn er ook slachtoffer van en de toekomst die hun te wachten staat biedt geen garanties op beterschap en veiligheid.
Daarom klonk haar stem neutraal en klinisch. Het was bezorgdheid en angst. Verslagenheid. Het was een vraag. Nadat mijn dochter het zei deed ik mijn laptop aan en las ik het verhaal dat ik de hele dag gemist had wegens wetgevende vergaderingen.
Rebecca Cheptegei
De naam van de atleet was Rebecca Cheptegei. Ze was een olympisch marathonloopster uit Oeganda en werd bij haar woning in Kenia voor de ogen van haar jonge dochters om het leven gebracht, volgens media door haar ex. Ze stierf in het ziekenhuis aan haar verwondingen.
Wie was Rebecca Cheptegei? Wat voor soort kind was ze ooit geweest? Kon je het kind soms zien in de volwassen vrouw die ze was geworden? Of hadden het leven en het geweld dat tegen vrouwen gepleegd wordt allang alle zorgeloosheid weggehold?
Traditionele gemeenschappen
Rebecca Cheptegei is niet alleen. Wat met haar gebeurde, is wat er nog met veel vrouwen gebeurt, vaak achter gesloten deuren. Je eigen leven leiden, je eigen geld verdienen, over je eigen vrijheid beschikken, dat is iets dat ervaren wordt als agressie door zoveel mannen en traditionele gemeenschappen.
In mijn boek Zoeken naar vrijheid vertel ik over mijn oma en de strijd voor vrijheid en zelfbeschikking die zij voerde lang voordat ik geboren was. Vandaag voeren vrouwen van mijn generatie nog altijd die strijd. Maar ook jongere vrouwen zoals Rebecca Cheptegei. Onze dochters zien dat en weten dat het een lang verhaal is. Wat zal hun toekomst zijn? Dat hangt af van wat wij nu doen.
Bedekken of zwijgen
De zaak-Rebecca Cheptegei is niet geïsoleerd. In veel gemeenschappen mogen vrouwen niets bereiken, moeten ze zich bedekken of zwijgen. We mogen dat niet accepteren. Wat onze dochters in het nieuws vaker moeten zien is een andere realiteit. Niet een valse. Maar een échte die beter is geworden omdat wij het geweld gestoord hebben. Anders zien ze een schets van wat de toekomst zal zijn. Ooit waren wij hen toen we naar het lot van onze moeders en grootmoeders keken. Willen wij dat het zo blijft? Ik neem aan van niet.
Daarom is het noodzakelijk om ervoor te zorgen dat geweld niet deel uitmaakt van ons nalatenschap. Dat gerechtigdheid geschiedt wat Rebecca Cheptegei betreft. Dat haar stem wordt gehoord. Ook nu ze dood is. Dat de straten van Europa veilig zijn voor alle vrouwen en meisjes. Dat verkrachtingen nooit onbestraft blijven, dat slachtoffers en hun nabestaanden beter worden bijgestaan, dat preventie werkt, dat de wet wordt toegepast, verfijnd, aangevuld en steeds doeltreffender. Dat wij echt de laatsten zijn.
Dat onze dochters zonder angst de straat kunnen oversteken wanneer het donker is en dat ze met hoop naar de toekomst kunnen kijken.
Deze column verscheen op 7 september op www.telegraaf.nl.
