Europees Parlementslid
Soms vraag ik me af wanneer we eindelijk de problemen bij de bron zullen aanpakken. We blijven maar drijven op het oppervlak en lijken bang voor de diepte. Als onze voorouders ook zo in het leven stonden, dan hadden we nooit de Verlichting gekend. Onze maatschappij is in slaap gewiegd en onze strijd lijkt tevergeefs.
Binnenkort is er in Brussel de herdenking van de aanslagen van 22 maart 2016 die in het geheugen van elke Brusselaar staan gegrift.
Zeven jaren zijn intussen voorbijgegaan en onze westerse samenleving lijdt nog steeds onder hetzelfde kwaad.
Laksheid en een politiemacht op de knieën, terwijl ze de kracht, het respect en de macht zouden moeten hebben om ons te beschermen.
De getuigenissen van agenten die ik in het Europees Parlement heb ontmoet deze week zijn huiveringwekkend. Een agent uit Portugal vertelde me dit: „Soms zie ik er blij of verdrietig uit, maar de waarheid is dat ik niets meer kan voelen. Dat komt door mijn hersenletsel. Het is dankzij mijn zoon dat ik de moed vind om verder te leven.”
Omringd door demonstranten werd hij mishandeld en met bakstenen geslagen. Hij verloor zelfs even zijn pistool in de strijd om te overleven. Tegenwoordig is dat het primaire doel voor veel politieagenten: overleven.
Een vrouw uit West-Vlaanderen legde ons uit hoe zij tijdens een interventie brutaal werd aangevallen en vandaag, vele jaren na de aanval, nog steeds last heeft van de fysieke en mentale gevolgen.
Haar noodkreet „Ik denk dat wij politiemensen onzichtbare slachtoffers zijn geworden.”
Klopt. Het geweld tegen politiemannen en -vrouwen lijkt enorm toe te nemen in veel Europese landen en de ondersteuning is ontoereikend.
We leven in een maatschappij waarin we vergeten dat in elk uniform een mens schuilt. Een mens, die zich heeft geëngageerd om ons, als burgers en samenleving, te dienen en te beschermen.
Is dit een manier om onze dankbaarheid te tonen?
De Franse journaliste en auteur Sonia Mabrouk schrijft erover in haar nieuwe boek dat deze week in Parijs verscheen. Ze pleit voor een noodzakelijke terugkeer naar „het sacrale” om het Westen te redden.
Ik denk dat deze oproep terecht en dringend is. Als samenleving hebben we de realiteitszin verloren. We vergeten onze strijd te verankeren in wat echt nodig is: de fundamenten van onze samenleving.
„Het sacrale duidt op de behoefte om vast te houden aan wat buiten ons ligt, om toegang te krijgen tot iets wat groter is dan onszelf. Het is mystiek maar daarom niet bovennatuurlijk. Het is geen afgoderij of een soort groot zwart gat, maar een essentieel, onherleidbaar onderdeel van de mens”, zegt Sonia Mabrouk in een interview.
Het boek is het lezen waard en zet aan tot nadenken. De schrijfster probeert zonder pretentie de vinger te leggen op wat ons allemaal ontglipt.
Ik zou wat Mabrouk omschrijft, samenvatten in een woord: een houvast. Een houvast voor onze samenleving. Dat is wat nu ontbreekt.
Dit herontdekken vereist een terugkeer naar onze innerlijke bron en een bereidheid tot reflectie. Als wij, westerlingen, niet meer stilstaan bij onze waarden, zullen we ten prooi vallen aan die van anderen en verliezen we alles waar onze voorouders voor gevochten hebben.
Wat zal ons houvast dan zijn, als we enkel vechten voor de banaliteiten van het dagelijks leven?
Als we onze samenleving willen beschermen, mogen we onze waarden niet uit het oog verliezen. Onze waarden zijn onze fundamenten.
De democratie, de kracht van ons onderwijs, de vrijheid van meningsuiting, de politie, de rechtsstaat. Dat zijn onze waarden en dat mogen we nooit vergeten.
Ze liggen aan de basis van de vrijheid die we nu kennen, maar soms als te vanzelfsprekend beschouwen.
Telkens we falen, zoals op 7 januari 2015 toen de redactie van Charlie Hebdo werd gedecimeerd, of op 22 maart 2016 tijdens de aanslagen in Brussel en Zaventem of op 16 oktober 2020 toen leraar Samuel Paty in Parijs werd onthoofd, zal het aansteken van kaarsjes of het leggen van bloemen ons niet vrijpleiten.
We dragen allemaal de schuld. Sommigen omdat ze fouten hebben gemaakt, anderen omdat ze het hebben geaccepteerd en weer anderen omdat ze niet boos genoeg zijn om terug te eisen wat fundamenteel is: onze vrijheden.
Het is waar dat we opstandig zijn, maar zoals Albert Camus het zo goed zegt in een niet te vertalen zin, „Au coeur de ma revolte, dormait le consentement.”
Is een samenleving die haar fundamenten is verloren geen gewillig slachtoffer?
Dit was de vierendertigste column van Assita Kanko voor De Telegraaf.
